9 maart 2025, 15.30 uur · Door: Stella Vrijmoed
Sinds de opening van de vondelingenkamer in het Amsterdam UMC in januari vorig jaar is er geen enkele baby anoniem achtergelaten. Ook is er in 2024 in heel Nederland geen baby te vondeling gelegd op een onbeschermde plek. Stichting Beschermde Wieg is blij met deze resultaten. “We zien grote getallen zorgmijdende, zwangere vrouwen die nu de weg naar ons weten te vinden omdat wij anonimiteit bieden.
“Nul is een mooi cijfer”, zegt Kitty Nusteling van Stichting Beschermde Wieg. De stichting heeft zwangere vrouwen die zich in nood bij hen hebben gemeld, uiteindelijk hulp kunnen bieden om toch zelf voor de baby te zorgen. Of de moeder besloot zich bekend te maken, zodat het kind later kan weten wie zij is.
Er zijn wel vrouwen of stellen geweest die hun baby niet anoniem af hebben gestaan ter adoptie, een zogenaamde ‘warme overdracht’. Maar hoeveel gevallen daarvan in Amsterdam precies zijn, kan de stichting niet delen. “We begeleiden nog steeds vrouwen die bang zijn dat hun omgeving erachter komt wat ze hebben gedaan. Bijvoorbeeld vrouwen die bedreigd worden”, aldus Nusteling.
Volgens haar zijn er veel vrouwen zwanger onder ‘zorgelijke omstandigheden’. Landelijk hebben zich vorig jaar 1575 vrouwen gemeld bij de stichting, die worstelden met de vraag of ze wel voor hun kind zouden kunnen en willen zorgen. Daarvan hadden zeventien het voornemen om het kind af te staan. Uiteindelijk hebben elf vrouwen ervoor gekozen toch zelf voor het kind te zorgen met de nodige ondersteuning. Drie baby’s zijn afgestaan ter adoptie en drie zijn naar pleegzorg gegaan.
De ‘zorgelijke omstandigheden’ kunnen uiteenlopend zijn: het kan om een nog studerend stel gaan of om een vrouw die uit schaamte of armoede geen zorg durft te zoeken. Ook zijn sommige gevallen religiegerelateerd, kan er sprake zijn van bedreiging uit het netwerk of juist een ontbrekend netwerk of een loverboy-situatie, vertelt Nusteling.
In Amsterdam is het afgelopen jaar zelfs een geval geweest van een arbeidsmigrant die werd ontslagen omdat ze door haar bevalling een dag niet naar haar werk was gekomen, aldus Nusteling. Zij heeft haar kind afgestaan en krijgt nog de nodige nazorg.
Nusteling benadrukt dat de vondelingenkamer een laatste redmiddel is voor vrouwen die echt geen andere optie zien. “Het was de angst van tegenstanders dat de kamer een aanzuigende werking zou hebben. Maar geen moeder gaat lichtvaardig om met het weggeven van een kind dat je negen maanden gedragen hebt. Uit praktijk blijkt dat de vrouwen altijd eerst contact met ons opnemen, ook al is alles in de vondelingenkamer zo ingericht dat ze er anoniem naar binnen kunnen.”
De noodzaak van de vondelingenkamer werd pijnlijk duidelijk nadat er in 2021 een pasgeboren baby in een container werd gevonden in de stad. “Dat is een misdrijf, geen te vondelinglegging”, zegt Nusteling. “Iemand die dat doet, zoekt geen veilige plek. Als je dat nu zou doen, ben je zeker strafbaar. Want er ís een alternatief.”
